در کلاس تمام حرکات استاد را زیر نظر دارد، حرف‌هایش را می‌شنود، جمله‌هایش را می‌فهمد. وقتی کتاب را مطالعه می‌کند در لابه‌لای سطرها و پاراگراف‌ها حالات و جملات استاد برایش تداعی می‌شود. این کار یادگیری را برایش آسان‌تر می‌کند. سر امتحان هر سوالی را با استفاده از جمله‌بندی استاد در هنگام تدریس و همانطور خلاصه و مفید جواب می‌دهد. گاهی نمره کامل می‌گیرد و گاهی هم کمتر.
آدم شب امتحان نیست ولی اگر درس‌های کلاس برایش گنگ باشد یا در کلاس شرکت نکند، یادگیری و به خاطر سپردن آن درس خیلی مشکل می‌شود. با وجودی که در طول سال پابه‌پای کلاس می‌آید ولی شب امتحان انگار بیشتر مطالب را برای اولین بار می‌بیند. و شاید هم اگر چند روز بعد آن کتاب را برای بار سوم مطالعه بکند باز هم برایش تازگی دارد.
در مدرسه مهارتهای مطالعه کردن، نوشتن، شنیدن، و بیان کردن صحیح را یاد نگرفت. همیشه تعدادی کتاب را در طول سال می‌خواند و بعد از امتحان هم ماجرا تمام می‌شد. این کتابها و درسها در هیج جایی از زندگی‌اش به درد نخوردند.
مهارت مطالعه کردن
در هر سطح و جایگاه شغلی که باشیم نیاز به یادگیری موضوعات جدیدی پیدا می‌کنیم. از طریق مشاهده، تحقیق، تجربه، مطالعه و تکرار، فرایند یادگیری آسان و سریع می‌شود و مطالعه مناسب‌ترین روش برای یادگیری عمیق است. برای همین کسب مهارت در مطالعه مهم و اساسی است. باید در مطالعه اصولی را به درستی رعایت کنیم تا یادگیری موثر و دراز مدت اتفاق بیفتد. آن یادگیری ارزش خواهد داشت که سالیان سال همراه ما باقی بماند.
شیوه‌ی درست مطالعه کردن
برای کسب مهارت در مطالعه‌ی درست باید به این سه نکته‌ی اساسی توجه کنیم تا نتیجه‌ی مطلوبتری را کسب کنیم.
-
قبل از مطالعه
-
هنگام مطالعه
-
بعد از مطالعه
1.قبل از مطالعه
- هدف‌مان را از این مطالعه مشخص و تعیین کنیم. یعنی می‌خواهیم با این مطالعه به چه نتیجه‌ای برسیم؟ و بدنبال چه چیزی هستیم؟ این ما را کمک می‌کند تا از نتیجه‌ی مطالعه و تحقیق خود یک تصویر روشن پیدا کنیم تا از مفید بودن و ایده‌آل بودنش مطمئن شویم.
- مدت و زمانی را که به مطالعه اختصاص می‌دهیم تعیین کنیم، و طبق این زمان خودمان را ملزم به مطالعه کنیم، سعی کنیم هر روز یک ساعت یا بیشتر به مطالعه تخصیص بدهیم. البته این امر در اول بسیار مشکل به نظر می‌رسد ولی به مرور زمان و ممارست تبدیل به یک عادتی می‌شود که شاید ترک آن برایمان مشکل شود.
- مطالعه یک امر فکری است و برای مطالعه کردن نیاز به تمرکز بالایی است برای همین بهتر است برای مطالعه یک مکان مخصوص که ساکت و آرام باشد و از لحاظ چیدمان و منظره حواسمان را پرت نکند در نظر گرفته شود. در حقیقت بهترین مکان برای تمرکز بالا را برای مطالعه اختصاص بدهیم.
2.هنگام مطالعه
- مطالعه باعث بارش افکار نو و ایده‌های تازه و جذابی می‌شود، این ایده‌ها را باید در یک جای مخصوص مانند دفترچه‌ی یادداشت، ثبت و ضبط کنیم تا آنها را فراموش و از دست ندهیم. در فرصت مناسبی به آنها مراجعه و در موردشان تحقیق کنیم. به کارشان ببریم و آن ایده‌ها را اجرا کنیم.
- باید در مطالعه جدیت و تلاش بکنیم. مطالعه مفید ما را مجبور به اندیشه‌ورزیدن می‌کند باعث به چالش کشیدن ذهن و تفکرمان می‌شود. باید تفکرات و عقایدی را که در مورد مطلب مورد نظر داریم در جایی یا در حاشیه کتاب یاداشت بکنیم این کار باعث می‌شود با مراجعه بعدی حس و حالمان و نظر و تفکرمان را در مطالعه قبلی جلوی چشمانمان ببینیم.
- مطالعه باعث خستگی ذهن و جسم ما می‌شود، در موقع مطالعه چه بهتر که شرایطی را برای استراحت خودمان فراهم بکنیم به عنوان مثال: به مدت 10 الی 15 دقیقه با نوشیدن یک نوشیدنی مورد علاقه به ذهنمان استراحت بدهیم.
- ذهن ما با همان سرعتی که مطالب را می‌خواند، بدست فراموشی می‌سپارد، بهتر است با یادداشت برداری و خلاصه نویسی از محتوای کتاب، در واقع از اصل ماجرا، آن را در ذهن خودمان تثبیت کنیم. شاید یادداشت برداری مهمترین بخش مهارت مطالعه کردن باشد.
3.بعد از مطالعه
- از آنجا که انسان بشدت فراموش‌کار است بنابراین نیاز به تکرار و یادآوری دارد. در مطالعه‌های هدفمند بهتر است در بازه‌های زمانی خاصی به تکرار مطالب قبلی برگشته و مرور کنیم تا ملکه ذهنمان شود. بطور مثال وقتی برای امتحان یا کنکور خوانده می‌شود بعد از مطالعه‌ی چند فصل از کتاب مورد مطالعه، دوباره به آن فصلها برگردیم و مرورشان بکنیم.
- در مورد مطالبی که خوانده و مطالعه کرده‌ایم سعی کنیم تا بنویسم، نوشتن باعث پویایی ذهن ما می‌شود. در واقع نوشتن مهارتی است که پس از خواندن در انسان بوجود می‌آید.
- به ابهامات و نکاتی که در هنگام مطالعه‌ی خود روبرو شده‌ایم و آنها را جایی ثبت کرده‌ایم، بعد از مطالعه‌ی اولیه دنبال رفع و پیگیری ابهامات به باز خوانی آنها بپردازیم.
- حاشیه‌های نوشته شده در هنگام مطالعه که در برگیرنده‌ی نظرات شخصی ما است به ما کمک می‌کند تا به یک دیدگاه شفاف در مورد موضوع مورد مطالعه برسیم.
سخن پایانی
بهبود مهارت مطالعه به ما کمک می‌کند تا از این مطالعه‌ی هدفمند اطلاعات و آگاهی مناسب را کسب کنیم و به درک مناسبی از موضوع برسیم. آنها را در زندگی روزمره و در کسب و کار و شغل خود بصورت هدفمند استفاده کنیم. این باعث می‌شود مهارت کسب شده مانا و پایدار باشد و به روایت ساده‌تر ملکه‌ی ذهنمان شود.
بدون دیدگاه